บริบทชุมชน
ชุมชนบ้านสามเรือน ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 ตำบลท่าตะคร้อ อำเภอหนองหญ้าปล้อง จังหวัดเพชรบุรี ก่อนเป็นหมู่บ้านสามเรือนพื้นที่บริเวณนี้เป็นป่าเขา ต่อมาได้มีชาวบ้านจากตำบลห้วยท่าช้าง ขึ้นมาหาของป่าลงไปขาย และได้พากันอพยพเข้ามาเพื่อหาที่ทำกินใหม่ ช่วงแรกมีการมีการอพยพมาอยู่เพียง 3 ครัวเรือนและทางอำเภอได้ให้เปลื่ยนแป็นบ้านสามเรือนในภายหลังจึงเป็นที่มาของเรื่อง “บ้านสามเรือน” ชาวบ้านสามเรือนส่วนใหญ่ เป็นชาวไทยเชื้อสายไทยทรงดำ หรือ ลาวโซ่ง ทั้งนี้ได้รับการยกฐานะหมู่บ้านเมื่อปี พ.ศ.2522 ปัจจุบันมี นายหยุด ร้อยนาค เป็นผู้ใหญ่บ้านซึ่งได้รับการแต่งตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2528 จนถึงปัจจุบัน ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม และเพาะเห็ด เพื่อจำหน่ายและบริโภคชุมชนบ้านสามเรือน นอกจากนี้ชุมชนบ้านสามเรือนยังมีจุดเด่นที่น่าสนใจได้แก่ ศูนย์ทอผ้า และงานจักสาน
แหล่งท่องเที่ยว/แหล่งเรียนรู้ชุมชน
วัดป่าเขารักษ์
วัดป่าเขารักษ์ ตั้งอยู่หมู่ที่ 6 ตำบลท่าตะคร้อ อำเภอหนองหญ้าปล้อง จังหวัดเพชรบุรี วัดเป็นศูนย์ปฏิบัติธรรมสาขาวัดหนองป่าพง มีพื้นที่ประมาณ 200 ไร่ บรรยากาศภายในวัดสงบเงียบ และร่มรื่น นอกจากนี้ภายในอุโบสถยังมีศิลปกรรมของช่างที่ประณีตสวยงาม
ศูนย์เรียนรู้เรื่องการเพาะเห็ดแบบครบวงจรบ้านสามเรือน
ศูนย์เรียนรู้เรื่องการเพาะเห็ดบ้านสามเรือน ตำบลท่าตะคร้อ อำเภอหนองหญ้าปล้อง จังหวัดเพชรบุรี เป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องการเพาะเห็ด เช่น เห็ดหลินจือ เห็ดหูหนู เห็ดนางฟ้า เห็ดกระด้าง เห็ดนางรมฮังการี ซึ่งมีการนำเสนอขั้นตอนการเพาะเห็ดได้อย่างครบวงจร ตั้งแต่ขั้นตอนการเพาะเลื้ยงเนื้อเยื่อเห็ด ไปจนถึงการผลิตดอกเห็ด และการแปรรูปเห็ด
ศูนย์เรียนรู้การทอผ้าบ้านสามเรือน
"บ้านสามเรือน" เป็นชุมชนไทยทรงดำ หรือโซ่ง ที่มีรักษาสืบทอดวัฒนธรรมประเพณี และภูมิปัญญาต่อกันมายาวนาน โดยเฉพาะด้านการแต่งกาย คือ "การทอผ้า" มีการจัดตั้งกลุ่มทอผ้าบ้านสามเรือน ซึ่งนอกจากจะทอผ้าไว้ใช้เองแล้วยังทำเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ ได้แก่ ผ้าขาวม้า และกระเป๋า ซึ่งปัจจุบันได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก
ศูนย์การเรียนรู้ไทยทรงดำ
ศูนย์การเรียนรู้ไทยทรงดำ ตั้งอยู่ภายในโรงเรียนบ้านสามเรือน การก่อตั้งโดยความร่วมมือของชุมชนบ้านสามเรือน กับโรงเรียนบ้านสามเรือน อาคารเป็นบ้านไทยทรงดำ แบบดั้งเดิม เพื่อแสดงถึงเอกลักษณ์และวัฒนธรรมของไทยทรงดำ นอกจากนี้ ยังเป็นสถานที่จัดงานประเพณีไทยทรงดำของชุมชนบ้านสามเรือน ทุกวันที่ 19 เมษายนของทุกปี
ศูนย์การเรียนรู้พืชผักปลอดภัย สามเรือนเฟรช
ศูนย์การเรียนรู้พื้นผักปลอดภัย สามเรือนเฟรซ ตั้งอยู่บ้านเลขที่ 271 หมู่ที่ 4 ต.ท่าตะคร้อ อำเภอหนองหญ้าปล้อง จังหวัดเพชรบุรี จัดตั้งโดย นายอนันตศักดิ์ พัฒนพิบูลย์ ซึ่งได้ก่อตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชนพืชผักปลอดภัย เพื่อให้ความรู้การงดใช้สารเคมีในการเกษตร และการทำปุ๋ยมูลไส้เดือน และปลูกผักปลอดสารพิษ
ผลิตภัณฑ์ของชุมชนบ้านสามเรือน
ผลิตภัณฑ์ของชุมชนบ้านสามเรือน มีหลายอย่าง เช่น เห็ด และผลิตภัณฑ์แปรรูปจากเห็ด เห็ดนางฟ้า เห็ดหูหนู เห็ดหลินจือ เห็ดกระด้าง อาทิ เห็ดทอด ข้าวเกรียบเห็ด ซาหริ่มเห็ด น้ำพริกเห็ด เป็นต้น
ผลิตภัณฑ์จักสาน ทำจากใบตาล ใบลาน และใบมะพร้าว อาทิ โตก โคมไฟ ตะกร้า ฯลฯ
ปัญหาของชุมชน
- ขาดแหล่งตลาดในการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของชุมชน
- ขาดความรู้เรื่องการพัฒนาผลิตภัณฑ์
จุดแข็ง S-Strength
- เป็นชุมชนที่มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การทำการเกษตรกรรม
- มีแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลาย เช่นการทอผ้า วัฒนธรรมไทยทรงดำ การจักสาน แหล่งเพาะเห็ดและการปลูกผักปลอดภัย
- ชุมชนมีความสามัคคี พร้อมจัดตั้งกลุ่มธุรกิจชุมชน
- มีความพร้อมในการส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว ได้แก่ ศูนย์ผ้าทอมือ เพาะเห็ดและเกษตรกรรมปลอดภัย เส้นทางการคมนาคมที่สะดวก ลักษณะทางภูมิศาสตร์ ภูเขา ป่าไม้ แหล่งน้ำ และที่สามารถส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว
จุดอ่อน W-Weakness
- ขาดการสืบทอดจากคนรุ่นใหม่ทางด้านวัฒนธรรม การจักสาน และทอผ้า
- ผลิตภัณฑ์ในชุมชนขาดการประชาสัมพันธ์และแหล่งจำหน่าย
- ขาดการพัฒนารูปแบบของผลิตภัณฑ์ชุมชน
- ขาดการรวมกลุ่มอาชีพที่เข้มแข็ง
โอกาส O-Opportunity
- หน่วยงานท้องถิ่นและสถาบันการศึกษาให้การสนับสนุนและส่งเสริมในการจัดทำโครงการเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตให้กับชุมชน
อุปสรรค T-Threat
- การเพิ่มส่วนแบ่งด้านการตลาด อันเนื่องมาจาก ผลิตภัณฑ์ในรูปแบบเดิม ๆ ไม่โดดเด่นกว่าแหล่งอื่น ๆ ทำให้ เกิดผลิตภัณฑ์ล้นตลาด ทั้งด้านการเกษตร หรือขายได้ในวงจำกัด เช่น ผ้าทอ งานจักสาน
- ประชาชนโดยส่วนใหญ่ขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่องของการทำธุรกิจชุมชน
ทอผ้า
